Gia Lộc
Huyện
Địa lý
Tọa độ: 20°51′1″B 116°17′34″Đ / 20,85028°B 116,29278°ĐTọa độ: 20°51′1″B 116°17′34″Đ / 20,85028°B 116,29278°Đ
Diện tích 11.181,37
Dân số  
 Tổng cộng 137.586
 Mật độ 12
Dân tộc Kinh
Hành chính
Quốc gia Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Việt Nam
Tỉnh Hải Dương
Huyện lỵ Thị trấn Gia Lộc
Mã hành chính 297

Gia Lộc là một huyện nằm phía tây nam của tỉnh Hải Dương với tổng diện tích 11.181,37 km² và dân số 137.586 người (năm 2008) 1 . Địa hình Gia Lộc là đồng bằng, đất nông nghiệp chiếm 67% diện tích. Về giao thông, đường 17 chạy qua địa phận huyện và đường thủy trên sông Thái Bình.

Trước đây, huyện mang tên Gia Lộc. Sau đó Gia Lộc sáp nhập với huyện Tứ Kỳ, thành huyện Tứ Lộc vào những năm 1979 - 1996, thuộc tỉnh Hải Hưng. Từ ngày 27 tháng 1 năm 1996, hai huyện lại được tách ra và mang tên như trước đó.

Lịch sử

Gia Lộc là huyện ở trung tâm địa dư của tỉnh Hải Dương. Cũng như các huyện khác, trong tiến trình lịch sử, huyện có nhiều lần thay đổi địa danh và địa giới. Quốc sử ghi rằng, Gia Lộc (嘉 祿) thời Lý Trần có tên là huyện Trường Tân (長 津), thuộc lộ Hồng. Tấm bia cổ nhất của huyện, hiện còn ở chùa Sùng Thiên, thôn Thị Đức, xã Nhật Tân, có niên hiệu Khai Hựu thứ 3, Tân Mùi (1331) cũng ghi như vậy. Theo Đại Nam nhất thống chí, đến thời Quang Thuận năm thứ 10 (1469), khi định lại bản đồ, đổi Trường Tân thành Gia Phúc (嘉 福), thuộc phủ Hạ Hồng, nhưng cũng cần lưu ý rằng, đời Lê Nhân Tông, niên hiệu Diên Ninh (1454-1459) đã có sự thay đổi địa danh, nên một số di vật đương thời đã ghi tên huyện Gia Phúc. Đến thời vua Quang Trung (1788-1792) vì tránh húy của cha ông (là Hồ Phi Phúc) mà đổi thành Gia Lộc, địa danh này tồn tại cho đến nay.

Cuối thế kỷ XIX, theo yêu cầu của nhà nước đương thời, huyện nhận của Tứ Kỳ các xã: Phan Xá, Đàm Xá, Phong Lâm, Lý Dương, Lỗi Dương (Trình Xá), nay các xã này thuộc xã Gia Lương, Hoàng Diệu; cắt chuyển về Thanh Miện các xã Đoàn Lâm, Đoàn Tùng, Tùng Xá, các xã này nay thuộc xã Thanh Tùng và Đoàn Tùng.

Năm 1800 có 9 tổng, 85 xã.

Năm 1900 có 9 tổng, 78 xã, theo tài liệu kiểm kê dân số năm đó có 55.850 khẩu.

Năm 1969, do nhu cầu mở rộng thị xã, các thôn Phúc Duyên, Bá Liễu, Bảo Tháp của xã Tân Hưng cắt chuyển về thị xã Hải Dương. Huyện Gia Lộc khi đó gồm có 25 xã: Đoàn Thượng, Đồng Quang, Đức Xương, Gia Hòa, Gia Khánh, Gia Lương, Gia Tân, Gia Xuyên, Hoàng Diệu, Hồng Hưng, Lê Lợi, Liên Hồng, Nghĩa Hưng, Nhật Tân, Phạm Trấn, Phương Hưng, Quang Minh, Tân Hưng, Tân Tiến, Thạch Khôi, Thống Kênh, Thống Nhất, Toàn Thắng, Trùng Khánh, Yết Kiêu.

Năm 1979, hợp nhất với huyện Tứ Kỳ, thành huyện Tứ Lộc thuộc tỉnh Hải Hưng.

Ngày 28 tháng 6 năm 1994, chuyển xã Nghĩa Hưng thành thị trấn Gia Lộc.

Từ ngày 27 tháng 1 năm 1996, hai huyện lại được tách ra và mang tên như trước đó.

Ngày 19 tháng 3 năm 2008, các xã Tân Hưng, Thạch Khôi được sáp nhập vào thành phố Hải Dương.

Dự kiến năm 2018, các xã Thống Nhất, Liên Hồng và Gia Xuyên sẽ được sáp nhập vào thành phố Hải Dương.

Hành chính

Huyện có một thị trấn Gia Lộc, 22 xã là:1

  • Thị trấn: Gia Lộc
  • Xã: Đoàn Thượng, Đồng Quang, Đức Xương, Gia Hòa, Gia Khánh, Gia Lương, Gia Tân, Gia Xuyên, Hoàng Diệu, Hồng Hưng, Lê Lợi, Liên Hồng, Nhật Tân, Phạm Trấn, Phương Hưng, Quang Minh, Tân Tiến, Thống Kênh, Thống Nhất, Toàn Thắng, Trùng Khánh, Yết Kiêu.

Kinh tế

một góc thị trấn Gia Lộc, huyện Gia Lộc tỉnh Hải Dương

Gia Lộc hoạt động kinh tế trong lĩnh vực Công nghiệp, Gia Lộc có Khu Công nghiệp Gia Lộc với diện tích 198 ha với nhiều nhà máy xí nghiệp đang được thi công.

Khu ký túc xá sinh viên cụm trường tại phía nam Lộ Cương tại xã Liên Hồng, huyện Gia Lộc đã khởi công xây dựng trên diện tích 11,3 ha với quy mô 2 nhà 11 tầng, 4 nhà 5 tầng, cùng các khối nhà ăn, hành chính, câu lạc bộ sinh viên... Tổng mức đầu tư của dự án là hơn 329,5 tỷ đồng.

Dự kiến, sau 2 năm thực hiện, khu ký túc xá khi đưa vào sử dụng sẽ đáp ứng nhu cầu nhà ở cho khoảng 4.500 học sinh, sinh viên của các trường đại học, cao đẳng và trung học dạy nghề trên địa bàn thành phố Hải Dương.

Gia Lộc hiện có nhiều các công ty đang hoạt động sản xuất như Thạch Rau Câu Long Hải, HaViNa, Bánh Đậu Xanh, chợ Ô tô Hải Dương...

Gia Lộc hoạt động kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp, chủ yếu trồng lúa, các loại rau, khoai tây, tỏi, ớt, hoa đào v.v. với nguồn nước phong phú. Rau quả, táo, dưa hấu Gia Lộc được tiêu thụ cho thị trường trong tỉnh và các tỉnh phía nam[cần dẫn nguồn]. Trung tâm mua bán, trao đổi các sản phẩm nông nghiệp tập trung ở Chợ Đầu mối Nông sản Gia Lộc (thuộc khu vực Quán Nghiên xã Gia Xuyên). Tại xã Thống Nhất có Viện Cây lương thực Lương Đình Của (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).

Chăm sóc Sức khoẻ

Có 2 Bệnh viện là Bệnh viện Đa khoa Gia Lộc (trên địa bàn TT Gia Lộc) và Bệnh viện Tâm thần Hải Dương (ở Quán Nghiên,xã Gia Xuyên).

Di tích lịch sử

Huyện có đền thờ Yết Kiêu tại xã Yết Kiêu, quê hương của ông. Ngoài ra còn có đền thờ Nguyễn Chế Nghĩa tại Thị trấn Gia Lộc.

  • Đền Đươi thờ Bà Nguyên Phi Ỷ Lan tại xã Thống Nhất và ở Đồng Bào, xã Gia Xuyên và đình chùa thờ Đông Hải đại vương.

Gia Lộc có di tích Đình An Tân - xã Gia Tân cũng được xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Giao thông

Giao thông ở Gia Lộc là các tuyến đường liên xã được bê tông hoá và rải nhựa. Rất thuận lợi cho việc giao thương và di chuyển.

Có nhiều tuyến đường quan trọng chạy qua như đường 5B mới nối Hải Phòng và Hà Nội (là đường cao tốc chỉ dành cho xe Ô to).

Đường Quốc lộ 38B nối Hải Dương với Ninh Bình đi qua các xã Quang Minh, Đồng Quang, Đoàn Thượng, Toàn Thắng và thị trấn Gia Lộc.

Đường Quốc lộ 37 chạy từ cảng Diêm Điền (Thái Thụy, Thái Bình) nối huyện Gia Lộc với khu đô thị phí tây Thành phố Hải Dương và nối liền hai đường 5A (cũ) và 5B (mới) Hà Nội - Hải Phòng.

Viễn thông

  • Số máy điện thoại: 6.110 chiếc (bình quân: 100 dân bốn cái) và (tỉ lệ dùng ĐTDD là 100 dân 65 cái)

Giáo dục

  • Trường mẫu giáo: 26 trường
  • Trường phổ thông: 4 trường

Người nổi tiếng

Chú thích

  1. ^ a ă Nghị định 30/2008 ngày 19-3-2008

(Nguồn: Wikipedia)