Thị xã Phước Long
Thị xã
Thi Xa Phuoc Long.jpg
Thị xã Phước Long, phía xa là Núi Bà Rá
Địa lý
Tọa độ: 11°49′8″B 106°59′28″Đ / 11,81889°B 106,99111°ĐTọa độ: 11°49′8″B 106°59′28″Đ / 11,81889°B 106,99111°Đ
Diện tích 118,83km²
Dân số (2009)  
 Tổng cộng 50.019 người
 Mật độ 421 người/km²
Dân tộc Kinh,...
Hành chính
Quốc gia Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Việt Nam
Vùng Đông Nam Bộ
Tỉnh Bình Phước
Phân chia hành chính 5 phường và 2 xã
Mã hành chính 6881
Website Thị xã Phước Long

Phước Long là một thị xã thuộc tỉnh Bình Phước. Nằm ở khu vực miền Đông Nam Bộ

Địa Lý

Vị trí tự nhiên, địa giới, diện tích

Thị xã Phước Long nằm ở chính giữa tỉnh Bình Phước, phía Bắc và phía Tây giáp huyện Bù Gia Mập, phía Nam giáp huyện Phú Riềng, phía Đông giáp huyện Bù Đăng.

Là đô thị loại 4, cách thị xã Đồng Xoài khoảng 40 km, cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 150 km, Diện tích tự nhiên của thị xã là 118,83 km².

Địa hình

So với các huyện thị khác trong tỉnh, thị xã Phước Long có địa hình tương đối dốc và bị chia cắt mạnh với nhiều đồi núi và thung lũng, nghiêng dần từ đông bắc sang tây nam.

Có 3 dạng chính như sau:

Địa hình núi: thị xã Phước Long có Núi Bà Rá là ngọn núi cao nhất tỉnh Bình Phước (thứ 3 ở Nam Bộ) với độ cao 723 m.

Địa hình đồi thấp: Đây là dạng địa hình chính của thị xã. Cao độ tuyệt đối từ 200-250m, có bề mặt lượng sóng nhẹ, kết nối với các dãy bazan, có đỉnh bằng, sườn dốc thoải. 

Địa hình bằng trũng: Địa hình này thuộc các vùng đất tích tụ là các bồi trũng, các vùng phẳng giữa đồi núi .

Khí hậu

Thị xã Phước Long nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo, ít gió bão, có nền nhiệt cao điều quanh năm trung bình khoảng 26 - 27 °C,

Giống như các vùng khác ở Nam bộ. Thị xã Phước Long có mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 đến hết tháng 10 giảm nhanh vào tháng 11, Mùa khô bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào tháng 4 năm sau, lượng mưa khá dồi dào trung bình khoảng 2700mm.

Hành chính

Thị xã Phước Long có 7 đơn vị hành chính gồm 5 phường: Long Phước, Long Thuỷ, Phước Bình, Sơn Giang, Thác Mơ và 2 xã: Long Giang, Phước Tín. trong đó trung tâm hành chính đặt tại phường Long Phước.

Ðơn vị hành chính cấp Huyện Phường
Long Phước
Phường
Long Thuỷ
Phường
Phước Bình
Phường
Sơn Giang
Phường
Thác Mơ

Long Giang

Phước Tín
Diện tích (km²) 12,2 9,97 12,96 16,5 20,47 22,18 30,57
Dân số 2009(người) 12.426 6.954 8.414 4.376 7.167 4.503 6.179
Mật độ dân số (người/km²) 1019 697 649 265 372 203 212
Nguồn: Bộ Thông tin & Truyền thông1

Lịch sử

Thị xã Phước Long là một bộ phận của quận Bà Rá tỉnh Biên Hòa xưa kia.

Ngày 22 tháng 10 năm 1956 chính quyền Việt Nam Cộng Hòa chia tỉnh Biên Hòa chia thành 4 tỉnh: Biên Hòa, Long Khánh, Phước Long (có thêm phần đất của tỉnh Thủ Dầu Một), Bình Long (có thêm phần đất của tỉnh Thủ Dầu Một), thị xã Phước Long lúc đó thuộc quận Phước Bình, tỉnh Phước Long, đồng thời cũng là tỉnh lỵ tỉnh Phước Long.

Sau ngày đất nước thống nhất, trào lưu hợp nhất các tỉnh diễn ra khắp cả nước, thị xã Phước Long bị giải thể, xã Sơn Giang đóng vai trò huyện lỵ của huyện Phước Long, tỉnh Sông Bé.

Ngày 19 tháng 8 năm 1994, xã Sơn Giang được chia thành 2 đơn vị hành chính là thị trấn Thác Mơ và xã Sơn Giang; xã Phước Bình cũng chia làm 2 đơn vị hành chính là thị trấn Phước Bình và xã Bình Phước; 2 thị trấn Phước Bình và Thác Mơ chính là tiền thân của thị xã Phước Long ngày nay.

Ngày 11 tháng 8 năm 2009, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 35/NQ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính cấp huyện, xã. Theo đó, thành lập thị xã Phước Long thuộc tỉnh Bình Phước trên cơ sở điều chỉnh 11.883,93 ha diện tích tự nhiên và 50.019 nhân khẩu của huyện Phước Long (bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của thị trấn Thác Mơ, thị trấn Phước Bình, xã Sơn Giang, xã Long Giang, xã Phước Tín; 540,17 ha diện tích tự nhiên và 3.803 nhân khẩu của xã Bình Sơn; 423,67 ha diện tích tự nhiên và 2.542 nhân khẩu của xã Bình Tân). Thành lập 2 phường: Thác Mơ và Long Thủy trên cơ sở giải thể thị trấn Thác Mơ; thành lập 2 phường: Phước Bình và Long Phước trên cơ sở giải thể thị trấn Phước Bình; chuyển xã Sơn Giang thành phường Sơn Giang. Trung tâm thị xã đặt tại phường Thác Mơ.

Năm 2017, trung tâm thị xã Phước Long được dời ra khu trung tâm hành chính và đô thị mới đặt tại phường Long Phước.

Văn hóa,thắng cảnh, lễ hội, truyền thống

Kỷ niệm ngày giải phóng Phước Long 6/1

Tượng Đài Chiến Thắng Phước Long
Tượng Đài Chiến Thắng Phước Long

Hằng năm nhân kỷ niệm ngày giải phóng Phước Long 6/1, nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ được tổ chức tại thị xã Phước Long như lễ hội ẩm thực, bắn pháo hoa, ca múa nhạc... và đặc biệt giải vô địch việt dã leo núi “chinh phục đỉnh cao Bà Rá” được tổ chức hằng năm tại thị xã Phước Long. Giải đã thu hút nhiều vận động viên tham gia, trong đó đông nhất là các vận động viên của thị xã. Đây là động lực giúp phong trào rèn luyện thể dục - thể thao phát triển mạnh trên địa bàn thị xã, ngoài việc nhằm nâng cao sức khỏe cho nhân dân còn là để quảng bá hình ảnh về vùng đất, con người của thị xã đến với đông đảo công chúng trong cả nước.

Lễ hội miếu Bà Rá

Lễ hội miếu Bà

Theo lời của nhân dân địa phương, năm 1943 miếu được xây dựng để tưởng nhớ các tù chính trị bị chôn sống ở gốc cây cầy hiện nay, miếu do những tù nhân chính trị ở nhà tù Bà Rá bí mật xây dựng và làm bài vị thờ tượng trưng có ghi 4 chữ Hán " Chúa xứ nương nương" nhằm che mắt bọn tay sai nên đặt tên là miếu Bà để cho bọn thực dân công nhận ngôi miếu này.

Năm 1956-1957 tỉnh Phước Long được thành lập, một số người dân đã tiến hành dời miếu lên sát đường lộ (cách nơi cũ 500 mét) để bà con tiện đi lại thờ cúng, và cũng từ lúc này Miếu Bà mới có 3 bức tượng thờ. Miếu Bà Rá là một công trình kiến trúc tín ngưỡng dân gian, nằm trong quần thể di tích lịch sử Bà Rá đã được Bộ Văn hoá- Thông tin công nhận mang ý nghĩa lịch sử quan trọng, nó không chỉ là nơi thờ cúng tín ngưỡng của nhân dân mà còn là một trong những chứng tích về sự xâm lược của thực dân Pháp trên vùng đất Phước Long..

Hàng năm vào ngày mùng 1,2,3,4/3 âm lịch, đông đảo khách thập phương trong và ngoài tỉnh hành hương về đây để " Vía Bà".

Diễn biến lễ hội:

- Ngày mùng 1/3 AL Ban tổ chức tiến hành làm lễ thay y phục, tắm tượng đến 12 giờ đêm cùng ngày làm lễ rước Bà về. - Ngày mùng 2, tối làm lễ tế Bà khoảng 1 giờ đồng hồ, sau đó để khách hành hương vào làm lễ dâng hương, lễ Bà và xin lộc.

- Ngày mùng 3 tiếp tục khách thập phương dâng lễ.

- Ngày mùng 4/3 AL Ban tổ chức làm lễ tạ Bà vào buổi trưa, kết thúc lễ hội.

Miếu Bà là một trong những di tích lịch sử minh chứng về sự xâm lược của thực dân Pháp, nằm trong các chứng tích khác như: Hàng Điệp, vườn cây lưu niệm Nguyễn Thị Định, Sân bay Phước Bình nơi đồng chí Nguyễn Thành Trung năm 1975 thực hiện phi vụ ném bom dinh Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu và lái chiếc F5 đáp xuống sân bay Phước Bình vùng Cách mạng an toàn.

Di tích vườn cây lưu niệm bà Nguyễn Thị Định

Bà Nguyễn Thị Định sinh ngày 15-3-1920, tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Bà tham gia hoạt động cách mạng từ năm 16 tuổi. Năm 1940, bà tham gia khởi nghĩa Nam Kỳ, nhưng cuộc khởi nghĩa thất bại, bà bị giặc Pháp bắt và đưa về giam cầm tại Nhà tù Bà Rá. Trong những tháng ngày ở Nhà tù Bà Rá, bà đã trồng một vườn cây ăn trái với nhiều loại cây như: khế, vú sữa, ổi... Hiện nay, vườn cây vẫn còn lại hai cây khế và hai cây vú sữa. Di tích vườn cây lưu niệm bà Nguyễn Thị Định ở phường Sơn Giang, thị xã Phước Long. Vườn cây lưu niệm là một trong số ít di tích gắn liền với tên tuổi bà Nguyễn Thị Định được giữ lại khá nguyên vẹn. Di tích này ghi dấu một giai đoạn trong quá trình hoạt động cách mạng của bà, giai đoạn bà bị cầm tù ở Nhà tù Bà Rá (1940 - 1943). Mặc dù Nhà tù Bà Rá với điều kiện giam cầm khắc nghiệt, gian khổ, nhưng bà vẫn kiên trung vượt qua để sống và tiếp tục cống hiến cho sứ mệnh giải phóng dân tộc. Năm 1965, bà được phong quân hàm Thiếu tướng Quân đội nhân dân Việt Nam và được giao giữ chức Phó Tổng Tư lệnh Quân giải phóng miền Nam đến năm 1975. Suốt cuộc đời, bà đã tham gia hoạt động cách mạng, góp phần giành lại tự do cho dân tộc. Sau khi đất nước hòa bình, bà được Đảng và Nhà nước giao nhiều chức vụ quan trọng. Hai cây vú sữa và hai cây khế do bà Nguyễn Thị Định trồng năm xưa giờ vẫn xanh tốt, tán lá sum suê, hằng năm vẫn đơm hoa kết trái và đứng sừng sững như tinh thần bất khuất, kiên trung của vị nữ tướng anh hùng Nguyễn Thị Định. Vườn cây lưu niệm bà Nguyễn Thị Định đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Phước xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào ngày 15-12-2004.

Sông Bé

Trên địa bàn thị xã Phước Long có 01 sông lớn chạy qua là Sông Bé. Sông Bé chảy dọc phía bắc của thị xã uốn quanh phía bắc chân núi Bà Rá, đoạn chảy qua thị xã Phước Long lòng sông nhỏ hẹp, lòng sông rộng trung bình 30 - 50m, Chiều sâu trung bình của sông từ 7 - 20m, hai vách bờ dựng đứng, nhiều thác ghềnh.

Sông Bé đoạn chảy qua thị xã Phước Long trước kia nước chảy rất xiết, nhưng từ ngày sông Bé bị chặn dòng để làm hồ thủy điện Thác Mơ khiến dòng chảy của sông bị thay đổi, đoạn sông dài từ chỗ bị chặn dòng đến cửa xả nhà máy thủy điện Thác Mơ gần như không còn nước chảy bề mặt trơ sỏi đá, có thể đi bộ dưới lòng sông. Đoạn sông này có Thác Mẹ xưa kia rất hùng vĩ, nay cạn kiệt vào mùa khô và chỉ róc rách chảy vào mùa mưa, từ Thác Mẹ xuôi theo sông Bé khoảng 1 km sẽ gặp địa danh Suối Đá, sở dĩ có cái tên như vậy là lòng sông trơ rất nhiều sỏi đá và nước chảy rất yếu.

Đoạn Sông Bé chảy qua thị xã Phước Long có 2 cây cầu đó là cầu Đắk Lung và cầu Thác Mẹ giúp kết nối các xã ở khu vực lân cận với thị xã Phước Long.

Núi Bà Rá - hồ Thác Mơ

cáp treo núi Bà Rá

Núi Bà Rá

Núi Bà Rá nằm ở phường Sơn Giang, thị xã Phước Long. Đây là một trong ba ngọn núi cao và hùng vĩ nhất vùng Nam Bộ. Núi cao 733 m, dưới chân núi có hệ thống cáp treo được thiết kế, xây dựng với tiêu chuẩn kỹ thuật hiện đại, độ an toàn cao, trong thoáng chốc du khách đã tới đỉnh núi để có thể nhìn thấy cả một khu vực rộng lớn, bao gồm phường Thác Mơ xinh đẹp, toàn hồ Long Thủy, hồ thủy điện Thác Mơ hòa quyện vào núi rừng.

Hồ thủy điện Thác Mơ

Hồ thủy diện Thác mơ nhìn từ núi Bà Rá

Nằm dưới chân núi Bà Rá là hồ Thác Mơ, tên gọi Thác Mơ xuất phát từ tên gọi một ngọn thác hùng vĩ trước khi hồ thủy điện Thác Mơ được hình thành, ngày nay ngọn thác ấy đã bị nhấn chìm dưới lòng hồ thủy điện, do đó được đặt là hồ Thác Mơ để khỏi mai một địa danh, tên gọi Thác Mơ cũng được đặt cho 1 phường của thị xã Phước Long.

Với diện tích rộng khoảng 12.000ha, sức chứa 1,3 tỉ m3 nước, giữa hồ có 10 hòn đảo lớn, nhỏ, xung quanh hồ rợp bóng cây xanh. Hồ không những có vai trò cung cấp nước cho thủy điện Thác Mơ, điều tiết lũ cho vùng hạ du, tạo môi trường nuôi trồng thủy sản phục vụ đời sống của người dân địa phương mà còn là điểm tham quan lý tưởng gắn kết với núi Bà Rá tạo thành cụm điểm du lịch trên núi, dưới hồ vô cùng thơ mộng.

Kinh tế

Thị xã Phước long là trung tâm mua bán trao đổi hàng hóa, chế biến nông sản của khu vực lân cận và thị xã Phước Long,

TTTM Phước Bình
Hạt Điều

Phát triển đô thị

Thị xã Phước Long đang trong giai đoạn xây dựng và phát triển, thị xã có tốc độ tăng dân số cơ học cao, là nơi thu hút rất nhiều người dân từ các vùng trong cả nước đến sinh sống và lập nghiệp.

Trong tương lai gần sẽ nâng cấp xã Phước Tín thành phường, sáp nhập xã Bình Tân và Bình Sơn thuộc huyện Phú Riềng vào thị xã Phước Long, xem xét tách phường Long Phước thành 2 phường, mục tiêu đến năm 2025 trở thành đô thị loại III.

Chú thích

  1. ^ a ă “Mã số đơn vị hành chính Việt Nam”. Bộ Thông tin & Truyền thông. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2012. 

Bản mẫu:Danh sách phường, xã thuộc thị xã Phước Long

(Nguồn: Wikipedia)