Núi Tà Lơn (người Khmer gọi là núi Bokor) （Trung Quốc：大龙山） cách thị xã Kampot (thuộc tỉnh Kampot) khoảng 10 km về hướng Tây Nam. Đây là nơi hành hương, tham quan và vui chơi của Vương quốc Campuchia.
Giới thiệu (sơ lược)
Đây là một dãy núi, mà đỉnh cao nhất có chiều cao là 1.080 m (so với mực nước biển)1 . Theo những dấu tích còn lại, thì hàng triệu năm trước, có thể núi Tà Lơn nằm sâu dưới đáy là biển. Rồi vì một tác động nào đó, khiến nó vươn mình ra khỏi biển như ngày nay. Bằng chứng là trên đỉnh núi có vô số khối đá bị nước biển ăn mòn, và cát ở nơi ấy cũng thật là trắng mịn 2 .
Nhìn chung, khí hậu ở đây khá là mát mẻ. Tuy nhiên vào mùa khô, thời tiết trên đỉnh thường là "ngày nóng, đêm lạnh". Do vậy, cây cảnh trên đỉnh núi không thể cao lớn vì đất thiếu phân (đất thường lẩn cát đá) và thiếu nước (nhất là vào mùa khô). Đặc biệt, ở đây có nhiều cây bá tùng (lá của cây bách và cây tùng trên một cây), cỏ (mảnh và nhọn), địa lan 3 và cây "nắp nước" 4 .
Bắt đầu từ năm 1917, người Pháp đã xây dựng ở đây các công trình, như nhà thờ, chùa chiền, nhà nghỉ, sòng bạc;...mà ngày nay phần lớn đã trở thành hoang phế. Trong thập niên 1990, người ta đã ví Tà Lơn (Bokor) như là "một nơi kỳ lạ nhất trên thế giới" và là "thành phố ma" vì vẻ hoang tàn và kỳ bí của nó 5 .
Đối với một số người Việt và người Khmer, thì đây còn là ngọn núi thiêng, gắn liền với rất nhiều những truyền thuyết, huyền thoại. Tượng nữ thần Dì Mâu (gọi theo người Việt), tượng Ông Địa 6 , chùa Năm Thuyền (Wat Sampov Pram)7 ,...đều là nơi được đông đảo người Khmer đến cúng bái. Đối với một số người Việt, thì điện Tứ Giao8 , điện Minh Châu, Trung Tòa, Lan Thiên, cổng Bàn Ngự 9 , v.v...đều là nơi linh thiêng. Ở thế kỷ 19-20, một số người Việt đã chọn ngọn núi ấy làm nơi tu luyện, hoặc đến vãn cảnh. Trong số đó có Nguyễn Thành Đa (Cử Đa, đạo hiệu là Ngọc Thanh), Huỳnh Phú Sổ (Giáo chủ đạo Hòa Hảo), Ngô Văn Chiêu (khai sáng đạo Cao Đài)10 .
Hiện nay, người ta đã và đang biến núi Tà Lơn thành một nơi vui chơi11 , nghỉ dưỡng và hành hương. Nhiều công trình đang được xây dựng tại đây, trong đó có một con đường trải nhựa rộng, mà theo kế hoạch là sẽ lên tận đỉnh (nơi có điện Tứ Giao).
Vè Tà Lơn
Trong truyện ngắn "Thơ Núi Tà Lơn" của nhà văn Sơn Nam được viết ở thế kỷ 20, có chép lại một đoạn "vè Tà Lơn" như sau (trích):
- Tà Lơn xứ rày tạm con ở
- Làm lưới chài ngày tháng náu nương...
- ...Xứ hiểm địa chim kêu vượn hú,
- Dế ngâm sầu nhiều nỗi đa đoan.
- Ngó dưới sông con cá mập lội dư ngàn,
- Nhìn trên suối sấu nằm như trăm khúc.
- Nay con tới nguồn cay nước đục,
- Loại thú cầm trông thấy chỉnh ghê,
- Giống chằng tinh lai vãng dựa xó hè.
- Con gấu ngựa tới lui gần xó vách.
- Bầy chồn cáo đua nhau lúc nhúc,
- Lũ heo rừng chạy giỡn bát loạn thiên.
- Trên chót núi, nai đi nối gót,
- Cặp giả nhân kêu tiếng rảnh vang.
- Ngó sau lưng, con kỳ lân mặt đỏ như vàng,
- Nhìn phía trước, ông voi đen huyền như hổ.
- Hướng đông bắc, con công như tố hộ.
- Cõi tây nam, gà rừng gáy ó o...
Ngày nay, các loài thú ấy đã gần như vắng bóng.
Các di tích tham quan
- Tượng Thần Núi
- Diay Mao
- Thác Popokvil
- Chùa Năm Thuyền
- Điện Tứ Giao
- Điện Minh Châu
- Trung Tòa
- Lan Thiên
- Cổng Bàn Ngự
Ảnh
Dưới đây là một số hình ảnh ghi lại được trong chuyến đi tham quan núi Tà Lơn vào tháng 3 năm 2013.
Bên trên điện Tứ Giao.
Điện Tứ Giao.
Cổng Bàn Ngự.
Điện Minh Châu.
Chùa Wat Sampov Pram (Năm Thuyền).
Tượng Dì Mâu ở lưng chừng núi.
Cây nắp nước (thuộc họ Nắp ấm) mọc từng đám trên đỉnh núi.
Loại cỏ mảnh và nhọn này mọc nhiều trên đỉnh núi.
Xem thêm
- Cử Đa
Chú thích
- ^ Nguồn: bài viết "Cuối tuần đi Kampot" đăng trên báo Tuổi Trẻ ra ngày 17 tháng 9 năm 2011: [1].
- ^ Cát trắng trên đỉnh núi Tà Lơn khá giống lại cát trắng ở một số bờ biển thuộc miền Trung Việt Nam.
- ^ Theo nhà văn Sơn Nam thì đây là giống lan vệ hài (Lịch sử An Giang, Nhà xuất bản Tổng hợp An Giang, 1988, tr. 86).
- ^ Cây này thuộc họ Nắp ấm (Nepenthaceae). Bên trong hoa có chứa một ít nước uống được nên gọi vậy. Nhờ số nước ít ỏi ấy mà cây sống được khi nắng nóng.
- ^ Xem thêm bài "Núi Tà lơn bokor Campuchia huyền bí" [2].
- ^ Tượng Ông Địa được đặt bên đường, dưới chân gò đất nơi có tượng Dì Mâu. Người Khmer thường đến cúng hoa và chuối xiêm cho ông.
- ^ Chùa do vua Monivong xây dựng năm 1924, và vì trước sân chùa có 5 tảng đá nhô ra như năm chiếc thuyền nên có tên là Năm Thuyền.
- ^ Gọi là điện, nhưng ở đây chỉ là một động nhỏ do bốn hòn đá giao nhau mà thành. Trên nóc điện có 4 bàn thờ đơn sơ. Huỳnh Phú Sổ (Giáo chủ đạo Hòa Hảo) đã từng đến viếng và ngủ đêm tại đây. Xem phần "Dõi gót theo thầy" trên website Phật giáo Hòa Hảo [3].
- ^ Đây chỉ là hai trụ đá ở trên núi Tà Lơn, được người Việt gọi tôn kính là cổng Bàn Ngự và đã lập bàn thờ ở đây.
- ^ Theo lời kể, thì hiện nay có khoảng mười người Việt đang tu rải rác trong các hang động ở trên núi.
- ^ Hiện nay có ít nhất hai khu casino tầm cỡ quốc tế đang hoạt động tại đây.
(Nguồn: Wikipedia)