Ghi lại cuộc đấu tranh vô cùng anh dũng của đồng bào Gia Định, ghi lại cuộc chiến đấu vô cùng oanh liệt, vô cùng phong phú gồm các mặt quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội của tỉnh Gia Định chống thực dân Pháp từ năm 1945 đến năm 1954 là một việc làm quá sức của tôi, và tôi không thể nói lên một cách đầy đủ các mặt của cuộc đấu tranh toàn diện, trường kỳ của nhân dân tỉnh nhà, càng không thể nói lên đúng hết được lòng yêu nước nồng nàn và chí căm thù giặc sâu sắc của đồng bào trong tỉnh, quyết tâm cùng với đồng bào cả nước giành lấy độc lập, tự do cho quê hương, đất nước. Nhưng tôi nhận thấy trách nhiệm trước Đảng, nhân dân trong tỉnh; trách nhiệm đối với đồng chí, đồng bào đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ từng tấc đất, từng nóc nhà và đã hy sinh hết sức oanh liệt; trách nhiệm với con em đang tiếp tục sự nghiệp đối với ông cha, đang đánh bại và nhất định sẽ đánh bại hoàn toàn đế quốc xâm lược Mỹ, bảo vệ thành quả thiêng liêng của Cách mạng tháng Tám, bảo vệ non sông gấm vóc của ông cha ta để lại. Trách nhiệm đó thôi thúc tôi làm một việc quá khả năng của mình.
Vì hoàn cảnh chiến tranh, tài liệu, tư liệu về cuộc kháng chiến chống Pháp của tỉnh nhà bị thất lạc và việc sưu tầm gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Nhưng, không thể không làm, không thể chờ có tư liệu rồi mới làm. Vì trách nhiệm, tôi phải làm và mạnh dạn làm, dù biết trước rằng sẽ gặp nhiều khó khăn, trở ngại và chắc sẽ có nhiều thiếu sót. Làm việc này, tôi chỉ có một ý nghĩ là, nếu không làm sẽ có tội với đồng bào, với con em trong tỉnh nhà đã đổ không biết bao nhiêu xương máu để giành độc lập tự do cho quê hương đất nước.
Và tôi chỉ có một ước mong là những nét phác họa này về cuộc đấu tranh anh dũng của đồng bào tỉnh ta chống thực dân Pháp từ năm 1945 đến năm 1954 có thể góp một phần nhỏ cho việc xây dựng lịch sử Đảng bộ và lịch sử đấu tranh cách mạng của đồng bào tỉnh Gia Định.
PHẠM VĂN CHIÊU